Besluit  GRD - Gemeenteraad

De GECORO deed in de vergadering van 18 oktober 2022 het voorstel om over te gaan tot de opmaak van een beoordelingskader voor de aflevering van vergunningen voor kleine windturbines.

• Decreet lokaal bestuur van 22 december 2017;
• De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening;
• Verslagen van de GECORO 18 oktober 2022 en 24 januari 2023; van de toeristische raad 17 januari 2023; van de landbouwraad 30 januari 2023; en van de milieuraad 31 januari 2023.

Een kleine windturbine heeft een maximale masthoogte/ashoogte van 15 meter vanaf het maaiveld. Het toepassingsgebied wordt beperkt tot wiektypes enerzijds, en niet-wiektypes met verticale as anderzijds. Voor dit type aanvragen is het college van burgemeester en schepenen de bevoegde vergunningverlenende overheid, behalve wanneer de aanvraag wordt ingediend door een klasse 1-bedrijf. De kleine windturbines zijn enkel stedenbouwkundig vergunningsplichtig (vermogen minder dan 300 kW).

Een groot deel van het grondgebied van de gemeente ligt binnen de uitsluitingszone van het PRUP Windlandschap Eeklo-Maldegem, waar geen windturbines met een ashoogte hoger dan 15 meter kunnen voorzien worden. In het overige deel van de gemeente is dit niet uitgesloten, maar dit betreft het meest landschappelijk waardevolle poldergebied. Het huidige addendum aan het PRS "Provinciaal Beleidskader Windturbines" wil deze zone bewaren als een visueel landschappelijke rustzone. Het voorontwerp van beleidskader robuuste en veerkrachtige ruimte moet nog een potentiekaart voor windenergie ontwikkelen. Omwille van de noordelijke ligging en de aanwezigheid van veel landbouwbedrijven is de gemeente overtuigd dat de voornaamste rol in de ondersteuning van windenergie bestaat uit het opmaken van een afwegingskader voor de inplanting van kleine windturbines.

Aan de plaatsing van een kleine windturbines zijn immers een aantal voordelen verbonden: 

• Een kleine windturbine staat voor een kleine ruimte-inname qua oppervlakte. Mits in te planten aan de rand van een landbouwperceel is de impact op het landbouwareaal minimaal.
• Een kleine windturbine heeft een zeer complementaire werking met zonnepanelen. ’s Winters en ’s nachts produceren de zonnepanelen niet, maar de windturbine produceert dan meer.
• Dit maakt het in het een te verkennen piste voor landbouwbedrijven met een hoge energievraag voor bijvoorbeeld koelinstallaties aardappelen, luchtafzuiginstallaties bij stallen, … Het is daarbij in het bijzonder interessant dat er ’s winters meer energie wordt opgewekt wanneer er een grote energievraag bestaat voor het bewaren van de teelt tot het voorjaar.
• Bij landbouwbedrijven kan het een noodzaak tot netverzwaring voorkomen of er een alternatief voor zijn. Grote landbouwbedrijven zijn een piekpunt in energievraag. Een zwak landelijk net is er niet altijd op afgesteld. Fluvius gaat niet altijd in op netverzwaringen, het alternatief voor de landbouwer is het plaatsen van een eigen elektriciteitscabine.
• Kleine windturbines kunnen zo ook landbouwbedrijven beschermen tegen energieprijsstijgingen (door een groter aandeel eigen opgewerkte energie).
• Volgens de Windkaart Vlaanderen op 15 meter hoogte, is Sint-Laureins in Oost-Vlaanderen één van de weinige geschikte locaties om een rendabele case te maken voor een kleine windturbine.

Het uitgewerkte afwegingskader bevindt zich in bijlage. De voorgestelde voorschriften maken het mogelijk om in functie van een vergunde bedrijfsactiviteit met een hoge en continue energievraag, een kleine windturbine in te planten. Als voorwaarde geldt dat de combinatie met zonnepanelen wordt gemaakt en minstens 70% van de opgewekte energie voor eigen gebruik zal kunnen worden ingezet. Voor woonfuncties is er geen rendabele cases met kleine windturbines. Er zijn zowel maximale inplantingsafstanden (ten opzichte van de eigen gebouwen) en minimale inplantingsafstanden (ten opzichte van vreemde bebouwing). In een aantal zoneringen en overdrukken is de inplanting van kleine windturbines niet toegestaan. Wat betreft geluidsnormen wordt aansluiting gezocht bij de richtnormen van VLAREM voor open lucht. Het beleidskader vermeldt ter verduidelijking ook welke bijzondere aandachtspunten er zijn voor een vergunningsaanvraag over dit onderwerp. 

De gemeente kiest er voor om de inplanting van een kleine windturbine in landschappelijk waardevol agrarisch gebied niet bij voorbaat uit te sluiten. Het noordelijke poldergebied kreeg deze overdruk omwille van de weidsheid van het landschap. Bij elke vergunningsaanvraag moet de vergunningverlener een toets doen aan de schoonheidswaarde van het landschap. Omdat aan de hand van de voorgestelde voorschriften kan verzekerd worden dat een nieuwe inplanting voldoende ruimtelijk gekoppeld wordt aan bestaande bebouwing, neemt de gemeente aan dat elke aanvraag in landschappelijk waardevol gebied voor vergunning in aanmerking kan blijven komen. De kleine windturbine is qua hoogte vergelijkbaar met de hoogte van populierenbomenrijen. Kleine windturbines kunnen opgaan in het brede landschap met bomenrijen, hoogspanningspylonen, landbouwsilo's, etc. Elke individuele aanvraag zal wel nog de toetsing aan de schoonheidswaarde van het landschap moeten doorstaan.

Ten slotte wordt voorgesteld om ook bepalingen op te nemen inzake afwerking en model. Meer bepaald worden enkel kleine windturbines toegestaan:

• met gladde mast;
• met eenvoudige en rustgevende kleuren;
• zonder windvaan;
• zonder verlichtingselementen tenzij aantoonbaar technisch verplicht.

Er werd advies ingewonnen van de GECORO, landbouwraad, milieuraad en toeristische raad.